Thomas Mann

"… und kein Ende”: hoeveel lezers een levenslange fascinatie hebben voor Thomas Mann (1875-1955), is allang niet meer te meten. Dikwijls is zijn oeuvre vergeleken met een hooggebergte: groots, stralend, bijna bovenmenselijk in zijn reikwijdte en diepte, en door zijn duizelingwekkende intelllectuele lading soms koud en ongenaakbaar. Maar tegelijk is het een oeuvre van het warm-menselijke: het plezier en de humor van het gewone leven, en het lijden van hen die daar moeilijk toe in staat zijn.

"Das Frechste geben, in würdigster Gestalt" - zo heeft Mann zijn eigen werkwijze ooit gekarakteriseerd. Het geeft de spanning aan die zijn werken springlevend maakt voor wie het geduld opbrengt zich erin te verdiepen: Manns romans en verhalen schotelen ons een ouderwets-burgerlijke wereld voor, maar tegelijk een tijdloos beeld van de mens, van zijn ideeën, verlangens en religieuze voorstellingen tot zijn verborgen driften en wrede cynisme.

Bij dat alles is Manns werk een encyclopedie van de Duitse, en zelfs van de Europese geschiedenis. Wie onze beschaving wil begrijpen, doet er goed aan zich te verdiepen in zijn romans, verhalen en essays, die er een diepgaand, liefdevol en prachtig geschreven, maar ook kritisch en tragisch beeld van geven.

Onderwerpen van mijn lezingen/cursussen

à Werken:
Buddenbrooks. Verfall einer Familie
Tonio Kröger
Der Tod in Venedig
Der Zauberberg
Lotte in Weimar
Joseph und seine Brüder
Doktor Faustus
Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull
Verhalen, o.a. Tristan – Wälsungenblut – Mario und der Zauberer – Das Gesetz
Essays, o.a. Gedanken im Kriege - Betrachtungen eines Unpolitischen - Von deutscher Republik - Goethe und Tolstoi - Leiden und Größe Richard Wagners - Deutschland und dei Deutschen - Nietzsche im Lichte unserer Erfahrung

à Achtergronden, o.a.:
historische ontwikkeling van Duitsland
Europese Décadence en pogingen tot doorbraak
de hoge burgerij in het wilhelminische Duitsland
de ‘Romantik’ als wortel van Duitse identiteit
Manns ontwikkeling van romantisch-conservatief naar humanistisch-democratisch
Thomas Mann en de (Duitse) mythe: van Tannhäuser tot Faust
muziek: Franz Schubert - Richard Wagner - Arnold Schönberg
Friedrich Nietzsche: Dionysos en Apollo, “Umwertung aller Werte“
de psycho-analyse van Sigmund Freud
Johann Wolfgang von Goethe: grote persoonlijkheid, “Wegweiser des Volkes”

à Thomas Mann biografisch, o.a.:
Hanseatische koopmansfamilie Lübeck
representatie in München als ‘Nationaldichter’ – de Nobelprijs
in Exil: Zwitserland, de Verenigde Staten: “Wo ich bin, ist die deutsche Kultur“ 
terug naar Europa - niet naar Duitsland
laatste jaren in Zwitserland
Thomas Mann en de zijnen: echtgenote Katia geb. Pringsheim
zoon Klaus (o.a. Mephisto, Der Wendepunkt)
dochter Erika (Die Pfeffermühle)
broer Heinrich (o.a. Professor Unrat/Der blaue Engel, Der Untertan, Die Jugend/Vollendung des Königs Henri Quatre)